Het Gentse Sint-Pietersplein is het grootste van de stad. En geregeld ook een van de drukste. Denk aan de Halfvastenfoor, de Student Kick-Off of zoals dit weekend de Stadsloop Gent. En precies aan dat soms hectische plein, opent in de Sint-Pietersabdij de solotentoonstelling WOLF. Waarin fotograaf Frederik Buyckx (°1984) zijn lange, persoonlijke zoektocht naar innerlijke rust exposeert. Daarvoor trekt hij al sinds een jaar of tien regelmatig afgelegen bergen in, waar de weinige mensen die er wonen, dat doen in grote verbondenheid met de indrukwekkende natuur. Die geeft, maar ook neemt. Het contrast met de drukke stad en het nabije plein kan haast niet groter zijn.
Frederik Buyckx komt uit een klassieke Antwerpse familie, zijn ouders werkten er in de advocatuur en in een bank. Intussen woont hij al jaren in Gent, waar hij bleef hangen na zijn studies fotografie aan het KASK. De eerste jaren van zijn carrière werd hij al snel een succesvolle documentairefotograaf, onder andere bekroond met een World Press Photo Award voor zijn serie Jesus, Make-Up and Football, over het dagelijkse leven in de favela’s van Rio de Janeiro. Als freelance fotograaf ging hij ook op pad voor vele nationale en internationale media, maar dat soort jobs sprak hem steeds minder en minder aan. Hij had vele mensen gefotografeerd, in allerlei vaak drukke en ook kleurrijke omgevingen. Maar hij begon zich vragen stellen. Heeft dit zin? Waarom moét er zoveel? Is dit het nu? Wat maakt me écht gelukkig? En dus vertrok hij – zonder een project voor ogen – op een dag naar een goeie maat in Albanië. Waar hij erg gastvrij werd ontvangen en de natuur, de bergen, leerde kennen. Samen met de mensen die er middenin leven, met hun vee, en met de wilde dieren in de omgeving. Beren, wolven. Daar, ver weg in Europa, ontdekte hij de schoonheid van zo’n omgeving, en van een veel eenvoudiger leven. En werd hij ook geconfronteerd met het gevaar van de haast onmetelijke, ruwe natuur. Daar vond hij grote innerlijke rust. En zo ontstond WOLF, het project tien jaar lang zijn leven zou bepalen. En dat hem voorgoed veranderde.
In de bergen zijn er alleen de wetten van de natuur
De expo neemt je als bezoeker mee op zijn lange zoektocht door Albanië, Montenegro, Bosnië en Herzegovina. Al kom je in de Sint-Pietersabdij de precieze plekken niet te weten, er hangen geen bijschriften bij de beelden. Frederik Buyckx daarover: “De juiste plaats van elke foto is niet relevant. Het zijn locaties in Europa waar het nog heel veel natuur is, waar mensen nog écht samenleven met hun omgeving. Dat is de essentie. Details leiden in dat grotere verhaal de aandacht alleen maar af.” De fotograaf merkte vooral dat het plaatselijke leven iets fundamenteels met hem deed. De rust, de natuur, het leven op een ander ritme. “Hier bij ons zijn er zoveel regels, is er stress, administratie, je moet de hele tijd zoveel. In de bergen ver weg zijn er alleen nog de wetten van de natuur. Dat spreekt me erg aan, en het laat me niet meer los.”
Het project kreeg al van in de beginperiode WOLF als naam. Pas vele jaren later vond Frederik een boekje terug dat hij bijna dertig jaar geleden van zijn opa kreeg. De man had meer dan dertig pagina’s met de hand geschreven en gedecoreerd. Het verhaal, Het geitje van meneer Seguin, leende hij van Alphonse Daudet en hij schreef er ook een persoonlijk voorwoord bij, ‘Aan mijn lieve Frederik’. Het was bedoeld voor zijn kleinzoon, het is ook te zien en te lezen op de expo. Bezoekers krijgen er zelfs eentje gratis, net als Frederik die het destijds kreeg van zijn grootvader. Zo leeft het verhaal, dat ook over een wolf, een man en zijn dieren en een berg gaat, ook nu weer verder. En het past perfect bij de tentoonstelling en de zoektocht van zijn kleinzoon, zoveel later.
3026 foto’s in één expositiezaal
Naast de foto’s op ‘klassiek expositieformaat’, zijn er ook zalen met grote wandvullende beelden, waar je haast zelf tussen de berglandschappen wandelt. Allicht kom je daar nog het dichtst bij het gevoel dat ook de fotograaf ervaart telkens hij zijn favoriete bergketens opzoekt. Maar ook interessant zijn de 3026 (!) kleine beelden in de laatste expozaal. Wanneer hij wandelt, of soms ook wanneer hij buiten slaapt, gebruikt Frederik Buyckx een camera die op gezette tijden automatisch foto’s maakt. Want ook dat is voor hem vrijheid: niet per se altijd zelf moeten stoppen, en beslissen wanneer en wat je fotografeert. Het resultaat kan je zelf bekijken in deze zaal en via een videomontage ervan. Ook zo loop je bijna ‘echt’ met hem mee.
Uitzonderlijk mooi vormgegeven fotoboek
In het werkelijk prachtig gedrukte boek dat Hannibal Books bij deze expositie lanceert, vind je een selectie van de ‘automatisch genomen foto’s’ op dunner papier. Terwijl de zeer zorgvuldig en bewust gefotografeerde beelden op dikker papier terechtkwamen, en van een kwaliteit zijn die niet alleen extra doet kijken, maar ook voelen en ruiken. Ook de volledig zwarte buitenkant, met ook ‘zwart op snee’, is opvallend, en sterk. Zoals uitgever Gaultier Platteau het bij de voorstelling uitdrukte: “Dit is een echte masterclass in druktechnieken”. Wat we kunnen bevestigen, zwart op wit.
De expo ‘WOLF’ van Frederik Buyckx loopt van 17 mei tot 18 augustus 2024 in de Sint-Pietersabdij Gent. Op 25 en 29 mei is er een Meet and greet met de fotograaf en op 6 juni geeft hij een lezing. In Sphinx Cinema kan je gaan kijken naar twee films die aansluiten bij deze expo: Into the Wild van Sean Penn op 28 mei en Insomnia van Christopher Nolan op 30 juli, telkens om 20 uur.
Het mooie fotoboek ‘WOLF’ met het oude verhaal in het Nederlands en Frans, en met Engelse vertaling achterin, is 380 pagina’s dik en is te koop voor 69,95 euro bij Hannibal Books of in de betere boekhandel.
Alle foto’s © Frederik Boeckx en ZNOR
