Nu we allemaal van ’s ochtends tot ’s avonds met een plat digitaal fototoestel rondlopen, lijkt de analoge fotografie verder weg dan ooit. Maar schijn bedriegt. Tegelijk zie je jonge mensen aangetrokken worden door het mysterieuze van de ‘oude methode’. Ze experimenteren met de afgedankte Pentax of Minolta van hun ouder of grootouder en ontdekken beelden die wat meer geduld vragen, tastbaarder zijn, en anders. Ook tal van professionele fotografen vallen voor de extra artistieke laag die foto’s-op-papier hen bieden. En al zeker oud papier, zoals de straffe beelden van Carmen De Vos op vervallen Polaroid-dragers.
In België bedacht en produceerde Lieven Gevaert vanaf 1894 een uiterst rijk en gevarieerd gamma fotopapier, dat later ook wereldwijd werd verkocht en gewaardeerd. Daarmee bepaalde hij mee de geschiedenis van de analoge fotografie. Over de collectie Gevaert-papier van het FOMU, de grootste verzameling van heel Europa, opende het Antwerpse fotografiemuseum nu de expo Oud papier, fotopapier uit het Gevaert-archief. Dat bedrijfsarchief met 377 papiersoorten, 1300 verpakkingen en tal van andere documenten werd ook gedigitaliseerd en is online te doorzoeken, voor iedereen die een nog diepere duik wil nemen in deze wonderbaarlijke en kostbare berg oud fotopapier.
Het professionele verhaal van Lieven Gevaert begon in 1890, toen hij samen met zijn moeder een fotowinkel opende in Mortsel. Niet veel later, in 1894, begon hij er ook fotopapier te maken en te verkopen. Dat was relatief nieuw, want doorgaans werd er gewerkt met kunststof of fotografische platen. Het werd een immens succes, Gevaert kwam minstens op hetzelfde niveau als Kodak en andere internationale merken. Sommige papiersoorten werden haast het nec plus ultra van deze sector. Zoals de Gevaluxe Velours in de jaren dertig van de vorige eeuw, dat zacht was als fluweel, mat en contrastrijk. Het is vandaag een van de meest zeldzame papiersoorten en volgens sommigen zelfs het beste papier ter wereld. De New Yorkse Alison Rossiter maakte er in 2020 nog drie grote afdrukken mee, getiteld: ‘Gevaert Gevaluxe Velours, exact expiration date unknown ca. 1930’s, processed 2020 (een van die prints is eigendom van het FOMU, en te bewonderen op de tentoonstelling). Waardoor Gevaert nog doorleeft, ook via het online archief trouwens, vele decennia nadat Gevaert in 1964 verdween in het nieuw samengestelde Agfa-Gevaert, met ook Bayer als grote aandeelhouder.
Dankzij deze expo en het online archief krijg je een unieke inkijk in een wezenlijk aspect van de geschiedenis van de fotografie in de twintigste eeuw. Oud papier, fotopapier uit het Gevaert-archief, van 31/05 tot 18/08/2024 in het FOMU, Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen.
