Vorig jaar was Philippe van Cauteren, artistiek directeur van het S.M.A.K., curator van het Iraakse Paviljoen op de Biënnale van Venetië. En nu haalt hij deze expo naar zijn eigen museum in Gent. Deze expositie is ondertussen – door de impact van IS op onze eigen westerse levens – actueler dan ooit. Al refereert de titel Invisble Beauty |Paviljoen van Irak aan een oud zeer in Irak: al tientallen jaren wordt kunst in dat land letterlijk niet gezien, artiesten leven en werken er vaak ondergedoken. En ook: ze bereiken zelden een internationaal publiek, en missen daardoor ook en belangrijk podium. Op de Biënnale zorgde van Cauteren al voor dat podium: uit 300 portfolio’s van Irakese kunstenaars, selecteerde hij er vijf omwille van hun verregaande engagement, ze nemen duidelijk een positie in ten opzichte van wat er in hun land aan de gang is.
De vijf kunstenaars krijgen in het S.M.A.K. een mooi opgezette expo, die hun werk op een sterke manier toont, volgens de artiesten zelfs beter dan op de Biënnale van Venetië 2015. Dit zijn ze:
- Latif Al Ani (°1932) is zowat de grondlegger van de Iraakse fotografie, en was vooral van eind jaren 50 tot eind jaren 70 actief. Tot het autoritaire Saddamregime en de oorlog tussen Irak en Iran openbaar fotograferen onmogelijk maakte. Zijn foto’s bieden een brede blik op het dagelijks leven in Irak tijdens die periode, tonen taferelen met vreemde elementen soms, maar ook voor ons zeer herkenbare situaties.
- Salam Atta Sabri (°1953) leefde zestien jaar lang in de VS en Jordanië, en keerde in 2005 terug naar Bagdad. Zijn werk gaat over de terugkeer naar zijn geboortestad die door de vele conflicten ondertussen erg was veranderd. Hij maakte tussen 2012 en 2015 een 300-tal tekeningen, als een soort dagboek. Interessant detail: Atta Sabri was eigenlijk keramist, maar stapte door elektriciteitsgebrek over op tekenwerk.
- Rabab Ghazoul (°1970) is geboren in Irak, maar woont al 23 jaar in het Verenigd Koninkrijk. De link tussen haar oorspronkelijke en haar nieuwe land is een rode draad door het werk. In het S.M.A.K. toont ze video’s waarbij aan mensen zoals jij en ik fragmenten worden getoond uit het Chilcot-onderzoek, waarbij Tony Blair ondervraagd wordt over de rol van zijn land in de Iraakse oorlog. De lichaamstaal en uitlatingen van de gefilmde burgers spreken boekdelen.
- Haider Jabbar (°1986) ondernam kort na zijn deelname aan de Biënnale een reis van Bagdad naar Europa, belandde in België en werd hier onlangs erkend als vluchteling. Hij woont en werkt in Gent, in het S.M.A.K. krijgt hij wat ruimte toebedeeld die hij als atelier mag gebruiken. Zijn aquarellen tonen slachtoffers van IS-moorden in Irak. De reeks schokkende, vaak genadeloze portretten van jonge mannen die stierven tijdens conflicten is een soort persoonlijke registratie van een menselijke catastrofe.
- Akam Shex Hadi (°1985) komt uit Iraaks Koerdistan en toont een geënsceneerde fotoreeks die inzoomt op de opgang van IS en het lot van Iraakse vluchtelingen en brengt mensen van allerlei religies in beeld. Een terugkerend motief is een donkere draad die zich ontrolt, het lijkt wel een slang; maar in werkelijkheid is het een IS-vlag. Ze symboliseert de verstrikkende – en verstikkende – eigenschappen van deze organisatie. Confronterend.
De expo Invisible Beauty opent vanavond 27 mei in het S.M.A.K. en loopt nog tot 4 september 2016. Opent ook: de boeiende expo A sound in your head van Lee Kit, die speelt met de ruimte en het licht van het museum, en je als toeschouwer op een subtiele manier zijn werk intrekt.
[wzslider interval=”2500″ transition=”‘slide’”]