Een goed jaar geleden trakteerden Bart Vanacker en Reinout Bossuyt ons op Verdwijnend België, een fijn boek vol verkommerde of al verdwenen gebouwen en plekken. En zopas breiden ze er een smaakvol vervolg aan, met hun nieuwe Atlas van Vergeten België. Zelfde idee, nu met 68 in plaats 50 te ontdekken sites. En naar ons gevoel – voor zover mogelijk – nóg beter uitgewerkt, met adressen, GPS-coördinaten, achtergrondverhalen en zelfs een lay-out waarvan je het maakplezier meteen afleest. En ja, het thema én de uitwerking passen wonderwel bij deze vreemde coronatijd, met een sterke revival van reizen in eigen land.
De 68 meer of minder vergane gloriën zijn netjes gesorteerd per ‘vergeten provincie’, op een overzichtskaart kan je meteen een keuze maken. Sommige bezienswaardigheden waren wel zéér vergeten. Zo werden de Duitse loopgraven in het Masten- en Wolvenbos van Kapellen pas ontdekt toen een vliegtuig met LIDAR-camera de streek overvloog. Maar veel andere overblijfselen en ruïnes waren wél opvallend aanwezig en verdwenen niet makkelijk, met dank aan de uitvinders van het beton. Er passeren dan ook een hele reeks indrukwekkende erfgoedstukken de revue: fabrieken uiteraard, maar ook restanten van steenkoolmijnen & beklimbare terrils, onbevaarbare kanalen, reusachtige silo’s, kalkovens, verlaten spoorwegen, spookautostrades, vergeten hotels en zelfs roestige raketten, een schuilplaats voor nazi-treinen, een circuit bovenop een Belgische autofabriek, een zeppelin-luchthaven én een weggezakt gebouw waarin je ook zonder alcohol dronken wordt. En ja, vaak zijn ze ook nu nog nog te bekijken of te bezoeken.
Dit boek is een inspirerende gids die de weg toont naar wat minder populaire toeristische plekken in eigen land. Al zijn er stilaan ook ‘hotspots’ waar je niet meer alleen bent, op sommige plaatsen kunnen ze het aantal urban en andere explorers niet meer bijhouden. Maar deze nieuwe uitgave zet ook aan tot nadenken. Want al bladerend en lezend doemt dé vraag steeds nadrukkelijker op: wat moet er gebeuren met gebouwen en gebieden uit het verleden? Moeten we – voor zover dat mogelijk zou zijn – alles conserveren? Wat is het nut daarvan? Zouden we niet beter plaats maken voor iets nieuws, voor de toekomst? Of een gulden middenweg bewandelen, ruïnes en andere waardevolle overblijfselen écht integreren in onze maatschappij, zodat ze daarin voortleven? Door ons erfgoed zo mooi te tonen en te becommentariëren, lokt Atlas van Vergeten België veel vragen uit, en bevat het ook de kiemen van mogelijke antwoorden. Lees, ontdek en oordeel vooral zelf.
Atlas van Vergeten België, 226 boeiende pagina’s in een hardcover, voor net geen 30 euro bij Borgerhoff & Lamberigts.
