Bij de noorderburen werd de Nederlandse Bouwprijs 2015 uitgereikt. Drie keer zelfs, in drie verschillende categorieën. Met één rode draad: oog voor kwaliteit, innovatie en duurzaamheid. Wat dit jaar opvalt: Rotterdam doet haar reputatie als architectuurstad alle eer aan, ze kaapte twee van de drie prijzen weg. En ook opmerkelijk: de vernieuwende ideeën. Zoals de kabelgevels van de Rotterdamse Markthal. De glazen gevel ‘hangt’ er inderdaad aan opgespannen kabels. Ook het artistieke plafond en de combinatie van honderden appartementen en markthal is haast onuitgegeven. En de stadsbrug in Nijmegen pakt uit met de langste stalen brug met maar één boog. Technisch knap, maar ook een streling voor het oog. Zoals ook het Centraal Station in Rotterdam: sterk ontwerp, en tegelijk ook duurzaam en functioneel. Hieronder de drie winnaars, met een uittreksel uit het juryrapport. Het hele rapport leest u hier.
Centraal Station Rotterdam – Benthem Crouwel Architects
Winnaar categorie Gebouwen
Omschrijving: Combinatie van robuuste constructie, open ruimte, transparantie van gevels en continuïteit van bestrating resulteert in een overzichtelijke en transparante ruimte dat een logische verlenging van de stad vormt. Een zeer functioneel gebouw gekenmerkt door slimme integratie van complexe vraagstukken rond het transformeren van een bestaand station (en beperkingen door bestaande structuur en continue gebruik van het perrons), complexe routing van verschillend transport, diensten, veiligheid, comfort, onderhoud en duurzaamheid, in een vormgeving dat een nieuwe identiteit aan de stad heeft. Grootschalig gebruik van hout en gebruik van daglicht in het stationsgebouw resulteert in een gebouw met aangename verlichting, goede akoestiek en een warme en comfortabele sfeer voor de gebruiker.
Jurycommentaar: De transformatie van Rotterdam CS staat volgens de jury al lange tijd symbool voor optimale kwaliteit. Terwijl het zijn functie behield werd het sombere gebouw met ‘enge tunneltjes’ veranderd in een speels, veilig en uiterst aantrekkelijk gebouw. Tel daarbij op de bijzonder hoge duurzaamheidsprestatie en met een tot in de kleinste details oog voor de historie en de behoeften van de gebruikers. Het belangrijke parkeren van fietsen is onderdeel van het gebouw. Een uiterst complexe opgave die met veel partijen succesvol is uitgevoerd en uitnodigt tot reizen met openbaar vervoer.
Kabelnetgevels Markthal Rotterdam – Octatube
Winnaar categorie bouwmaterialen en -systemen
Omschrijving: De Markthal is een architectonisch icoon nabij Station Blaak in Rotterdam. Het concept en de typologie van het gebouw zijn goed af te lezen aan de markante vorm. Voor Nederland betekent de realisatie van dit project de eerste overdekte markthal, maar ook in de wereld is de combinatie met woningen in de overkapping uniek. Aan beide kopse kanten van het boogvormige gebouw bevinden zich de grootste kabelnetgevels van Europa. Beide gevels zijn verdeeld in 26 verticale en 22 horizontale gegalvaniseerde staalkabels. Samen vormen de kabels een afgespannen net, vergelijkbaar met een tennisracket, maar dan 34 meter hoog en 42 meter breed. Onderling worden de kabels gekoppeld door speciaal voor dit Juryrapport genomineerden De Nederlandse Bouwprijs 2015 5 project ontwikkelde stalen gietknopen waarin ook de glasbevestiging is geïntegreerd. De combinatie van de betonnen boog en de stalen kabels zorgt ervoor dat de materialen doen waar ze goed in zijn: trekkrachten in de kabels en drukkrachten in de betonnen boog.
Jurycommentaar: Een zeer intelligent ontworpen systeem en de integratie van constructie en architectuur (het bouwen van kathedralen) toont volgens de jury lef. Ondanks dat de toepasbaarheid op grotere schaal beperkt is, is dit systeem voor gebouwen waar een publieke ruimte aan de orde is, wel goed toepasbaar. De constructies die Octatube iedere keer weer ontwerpt zijn volgens de jury fascinerend. Zeer innovatieve gevel, transparant en rank voor een bijzonder gebouw met minimaal materiaalgebruik. Het is volledig recyclebaar en mede dankzij deze oplossing kan de markthal onverwarmd blijven.
Stadsbrug ‘De Oversteek’ Nijmegen – Ney-Poulissen
Winnaar categorie Civiele kunstwerken
Omschrijving: Nijmegen wilde méér dan alleen een nieuwe brug over de Waal. De stad wilde een brug als onderdeel van stad en landschap, een brug die ruimtelijke kwaliteit toevoegt. Door grootschalige ontwikkelingen rond de Waal verandert Nijmegen van een stad aan de Waal in een stad die de Waal omarmt en daar hoort een passende brug bij. Gemeente Nijmegen vertaalde dit in het Ambitiedocument, mede op basis van de mening van de inwoners, met de beeldkwaliteit als het belangrijkste criterium. Bouwcombinatie Stadsbrug Nijmegen en de architecten Ney & Poulissen kwamen met een overtuigend voorstel: een slanke stalen brug die recht doet aan de Waal, de stad, de historische locatie en de ontwikkelingen in de omgeving. Dit ontwerp leidde tot de opdracht ‘de ambitieuze brug’ met bijbehorende infrastructuur te realiseren op basis van een Design, Build en Maintain-contract. ‘De Oversteek’ zorgt voor betere bereikbaarheid van de stad en betere spreiding van het verkeer. Ook geeft de brug ruimte aan toekomstige gebiedsontwikkelingen: de dijkverlegging en het graven van een nevengeul in het kader van het nationale waterveiligheidsprogramma ‘Ruimte voor de Rivier’. ‘De Oversteek’ verbindt Nijmegen West met ‘de Waalsprong’, de stadsuitbreiding op de noordoever. De brug is daarnaast een monument voor de oversteek in het kader van operatie Market Garden tijdens de Tweede Wereldoorlog, die leidde tot de bevrijding van Nijmegen. De bevlogenheid en het enthousiasme van Gemeente Nijmegen, Bouwcombinatie Stadsbrug Nijmegen en de architecten Ney & Poulissen waren groot, evenals de wil tot samenwerking op basis van vertrouwen, gedeelde waarden en respect. Dit werd onderstreept met de slogan ‘We maken de stadsbrug samen’.
Jurycommentaar: De jury vindt deze inzending in alle opzichten zowel bouw- als verkeerskundig een lust voor het oog; uitdagende benadering van marktpartijen, van bouwen én beheren; binnen tijd en budget. In alle aspecten een mooie en doordachte brug die meer is dan een brug. Hier komt alles samen: hoge kwaliteit, rekening houdend met belangen van alle stakeholders, respect voor historie, esthetiek, hanteren complexiteit, BIM, zachte factoren, technieken en duurzaamheid.