We kennen ondertussen allemaal wel iemand die zijn of haar levensverhaal heeft vastgelegd op de huid. Om een herinnering te bewaren, liefde uit te drukken of eer te betuigen aan een gebeurtenis of een persoon. Daarover hadden we het al in het veelgelezen artikel ‘Tales In Ink: op het lijf geschreven’, over het fotoproject van Rob Walbers, met teksten van Leen Creve ook, die de verhalen achter de tatoeages in tekst omzette. De nieuwe expo ‘Body Art’ in het MAS probeert ook een antwoord te vinden op de vraag waarom mensen al eeuwenlang hun lichaam willen versieren of veranderen. Body Art biedt je hierop een open blik, los van hokjesdenken of vooroordelen. Over de culturen en tijdsgrenzen heen.
Wat de expo je meteen bijbrengt: mensen geven met tattoos en andere lichaamsaanpassingen uiting aan hun sociale identiteit. Ze laten ermee zien wie ze zijn of bij welke groep ze horen. Al zijn er die het gewoon doen omdat ze het mooi vinden. En iedereen heeft een ander idee over wat dat precies is, ‘mooi’. Sommigen zoeken dan ook naar erg aparte manieren om zichzelf ‘vorm te geven’. Uitgerekte oorlellen, een gespleten tong of implantaten onder de huid zijn maar enkele voorbeelden. De boodschap is universeel en duidelijk: Dit ben ik, en ik ben anders dan de anderen.
En ja, het is van alle standen, culturen en tijden: aan het eind van de 19de eeuw lieten ook de hoogste klassen zich tatoeëren, zelfs in koningshuizen. De Franse prinses Marie d’Orléans bijvoorbeeld koos voor een anker op haar bovenarm, waarmee ze haar liefde toonde voor haar man, een fervente zeevaarder.
In de expo ‘Body Art’ komen tattoo’s, piercings, brandmerken en chirurgie aan bod, en zelfs opzettelijk aangebrachte littekens of silhouetveranderingen. In sommige Afrikaanse landen bijvoorbeeld vertellen littekenpatronen bij welk volk iemand hoort, wat zijn/haar status is en of een persoon gehuwd is of niet.
Er is ook hedendaags werk te zien van de Franse kunstenares ORLAN. Haar werk kan nog het best worden samengevat als één groot protest. Ze schrijft haar naam in hoofdletters omdat ze de opgelegde regels niet wil volgen. En ziet haar eigen lichaam als kunstobject waarmee ze maatschappelijke kritiek geeft. ORLAN werkt al sinds 1990 aan de transformatie van zichzelf. Via plastische chirurgie laat ze haar gezicht, voorhoofd, ogen, neus, mond en kin modelleren naar mythische vrouwelijke personages uit de kunstgeschiedenis. Daarmee verzet ze zich tegen de heersende schoonheidsidealen voor vrouwen, tegen de druk die ze ondervinden om mooi te moeten zijn.
Naast beelden, maskers en andere voorwerpen uit de etnografische collectie van het MAS en internationale musea, is er ook een pop-up tattooshop waar je tatoeëerders aan het werk kan zien. Na afspraak kan je zelfs een exclusieve tatoeage laten zetten door een hedendaagse tattookunstenaar. En helemaal van deze tijd: als je jouw verhaal deelt op Instagram met de hashtag #bodyartMAS, verschijn je zelf ook in de expo.
Expo Body Art, van 18 februari tot 17 april 2016, van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 17 uur, in het MAS, Antwerpen.
[wzslider]